مسعود نیلی در سخرانی «بررسی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم» [1] و هم‌چنین «چگونگی پیدایش و رشد ابرچالش‌های اقتصاد ایران» [2] ساختاری اقتصاد ایران در چهار دهه گذشته و مهم‌ترین چالش‌ها و ابرچالش‌های گذشته، حال و آینده آن را بررسیده است. ممکن است عنوان سخنرانی یکم این تصور را ایجاد کند که یک سخنرانی تبلیغاتی است ولی به نظرم گوش دادن آن به دلایل متعددی بسیار مفید خواهد بود.

شاید مهم‌تر از همه این است که همه - فارغ از رشته تحصیلی و تخصص کاری - باید بدانیم مهم‌ترین مسایلی که جامعه ایران با آن‌ها درگیر است کدام‌ها هستند؟ اولویت‌ها کدامند؟ شنونده تصوری پیدا خواهد از این‌که ریشه برخی از مشکلات اقتصادی و بحران‌های اجتماعی فعلی ایران کدامند؟ از مزایای سخنرانی‌های عمومی مسعود نیلی  این است که فارغ از عنوان سخنرانی همواره می‌توان شناخت بهتری از چالش‌های اقتصاد و جامعه ایران پیدا کرد. حتا با وجود این‌که در ارائه راه حل اختلاف نظر وجود داشته باشد اما قطعا شناخت مسئله مهم‌ترین گام است.

دوم این‌که برای مقایسه عملکرد دولت‌ها از دهه شصت به این سو جالب است. اما پیشنهاد می‌کنم این مقایسه را نه از دیدگاه سیاسی بلکه برای تجربه‌آموزی و درس گرفتن از اشتباهات و غفلت‌ها گوش کنیم و بشنویم. این که در هر دوره چه مسائلی باید مد نظر قرار می‌گرفت و - احتمالا- نگرفت و یا با کم توجهی روبرو شد و یا در کشاکش درگیری‌های سیاسی نادیده گرفته شد. و یا نظام تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری کشور در شناسایی چه اولویت‌هایی دچار اختلال شد.

در آخر این‌که شنیدن از این دست سخنرانی‌ها این است که  حس می‌کنیم تا چه حد مسایلی که در رسانه‌ها  (و یه ویژه از نظر سیاسی) مورد توجه قرار می‌گیرد از مسائل واقعی جامعه ایران فاصله دارند. پس از شنیدن این‌طور سخنرانی‌هایی می‌توانیم مقایسه کنیم که وقتی گفته می‌شود کارکرد اصلی شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها سرگرمی است به چه معناست. وگرنه باید عمده مباحث و پست‌هایی که در این شبکه‌ها دست به دست می‌شد به‌کل متفاوت می‌بود. شاید بتوانم ادعا کنم بسیاری از کسانی که حتا در این شبکه‌ها و پیام‌رسان‌ها تصور می‌کنند اخبار و تحلیل‌های سیاسی/اجتماعی/فرهنگی را پیگیری می‌کنند آن‌چنان درگیر ژانر سرگرمی می‌شوند که آن‌ها هم در شناسایی اولویت‌ها دچار اختلال می‌شوند و از مسائل ملموس و به اصطلاح کف خیابان غفلت می‌کنند.

صوت این دو سخنرانی را در کانال تلگرامی مسعود نیلی، کانال فروردین و یا چکیده سخنرانی یکم را در تارنمای اتاق بازرگانی ایران ، و چکیده سخنرانی دوم در تارنمای دنیای اقتصاد ببینید.
 

[1] بررسی عملکرد اقتصادی دولت یازدهم - دانشگاه صنعتی شریف – سوم اردی‌بهشت 1396

[2] گردهمایی دانش‌آموختگان دانشکده مدیریت و اقتصاد شریف – بیست شهریور 1396